« An’ny vahoaka fa tsy an’ny mpitondra ny fahefana, fa nampindramina ny mpitondra. Ny ijoroantsika izao, mba hahatongantsika rehetra ireo hiadana: ho masina amin’ny taniny ny Gasy. Izany no tadiavinay. »

Kabarin’ny mpitarika ny fikambanana Aroriaka, Rakotonirina Odon Grégoire, teo anoloan’ny tsangambato Ralaimongo, Analakely, omaly, io.

Tsy manana hoavy ny tanora, raha mitohy izao fitondrana ny zava-misy amin’izao fotoana izao : an’ny vahiny ny zava-drehetra, araka ny nambarany. Mba misy tokony ho antsika Malagasy. « Tsy ekenay ny fanaovana ampihimamba ny harem-pirenena, lasa eny an-tanan’olom-bitsy », hoy izy.

Fitaomana olona manoloana ny toe-draharaham-pirenena no hoe antony. Ny hita anefa, toa ny mpitazana no maro. Ireo mpitarika ny hetsika rahateo tsy dia fantatra loatra. Toa manararaotra ny toe-draharaha mafampana fotsiny. Nisy ihany ireo mpanao politika fantatra endrika, saingy toa nihainohaino, tsy sahy niseho sehatra akory.

Tsy naparitaky ny Emmo/Reg ireo mpanao hetsika

 Nahagaga, nahavariana… Nitazam-potsiny ny hetsika ireo mpitandro filaminana, fa tsy nanaparitaka ny famoriam-bahoaka fantatra fa tsy ahazoana alalana. Nefa tsy mahagaga indray: toy ny nahazo alalana manokana avy amin’ny fanjakana ny raharaha noho ny fisian’ny « mpamono afo« .

Nilaza ho delegasiona avy any Toamasina izy ireo. Fitiavan-tanindrazana tsy misy toy izany?

« Tsy mpanongam-panjakana izahay, fa manohitra ny tsy rariny misy eto amin’ny firenena. Manohitra ny olona manongam-panjakana izahay », hoy ny mpitarika azy ireo. Voalaza fa misy olona 32 ny iraka.

Koa raha misy olona manongam-panjakana , na iza na iza mitsangana hanongam-panjakana: mangataka izy ireo mba tsy hiseho eto amin’ny firenena ny fanonganam-panjakana.

Ambadika politika… maloto

Tsy vitan’ny hoe famonoana afo ny raharaha, fa fampiadiana ny samy Malagasy? Raha avy eto Antananarivo, ohatra, ireo hoe iraka: ho hitan’ny havany eo. Efa noravan’ny mpitandro filaminana ny hetsika, raha tsy olona voairaka manokana na voakarama? Na tsy matoky tena amin’ny fampiasan-kery ny mpitondra…

Eo ny fampiakaram-peon’ny eo anivon’ny fiombonambe iraisam-pirenena: toy ny fanjakana amerikanina, ohatra. Soketaina ho mpanongam-panjakana hatrany izay mihetsika rehetra. Dia najoro izay lazaina ho mpiaro fanjakana… hampiady ny samy Malagasy?

R. Nd.

Maty tsy tra-drano noho ny tifitra nataon’ny jiolahy azy teny an-trano fonenany eny Mahazo, omaly maraina, ny teratany kaomorianina iray antsoina hoe Chabane Ibrahim izay mbola mpianatra. Voalazan’ny fampitam-baovaon’ny Comores Infos fa jiolahy nirongo fitaovam-piadiana mahery vaika no niditra an-keriny tao aminy tamin’io fotoana io. Avy any Samba Mbodoni Kaomoro no tena fiaviany fa mandranto fianarana eto Madagasikara izy. Fantatra kosa fa efa andalam-pamaranana ny fianarana izy ary saika hitodi-doha any Kaomoro, ny 5 mey 2016 izao, kanjo namoy ny ainy tampoka noho ny herisetran-jiolahy.

Midika izany fa tsy mandry fahalemana ny tanàna satria hatramin’ny Kaomorianina mamita fianarana avy no niharan’ny fanafihan-jiolahy. Hatreto aloha tsy fantatra na tena fanafihan-jiolahy tokoa ny nihatra taminy na vonoan’olona niniana natao. Miraviravy tanana, ny ankamaroan’ireo teratany vahiny monina eto amintsika satria mandry andriran’antsy saika isan’andro. Manginy fotsiny ny herisetra mianjady amin’ireo teratany karana misy maka an-keriny na eto an-dRenivohitra izany, na any amin’ny faritra. Aiza ny fiahiana manokana azy ireny mba tsy haharatsy endrika an’i Madagasikara eo anivon’izao tontolo izao. Andrasana, araka izany, ny fanadihadian’ny mpitandro filaminana hamantarana ny marina rehetra momba ity vonoan’olona ity.

Jean Claude

Mahazo vahana ny halatra lakolosy tato ho ato. Lakolosy tamina fiangonana roa tao amin’ny distrikan’i Vatomandry no indray nisy nangalatra, ny alahady teo. Araka ny fampitam-baovao avy any an-toerana, ny iray tao amin’ny fiangonana ao Maintinandry raha tao amin’ny amin’ny fiangonana Iaborano kosa ny iray faharoa izay samy ao anatin’ny distrikan’i Vatomandry. Tsy fantatra izay tompon’antoka tamin’ity raharaha halatra lakolosy ity satria mbola ao anatin’ny fanadihadiana ny zandary ao Vatomandry. Fantatra kosa anefa fa ny 4 avrily 2016 no efa nisy nangalatra koa ny lakolosin’ny fiangonana ao amin’ny fokontany Andasibe Ambodivoalanto Vatomandry. Mitohy, araka izany, ny fanadihadiana ataon’ny zandary.

Tsiahivina fa volana vitsy lasa izay, lasan’ny jiolahy koa ny lakolosy tao amin’ny fiangonana iray ao Mahitsy sy any Belo Tsiribihina. Tao Toliara koa aza efa nisy trangana halatra lakolosy toy izao tao amina fiangonana iray ao an-toerana. Fantatra taorian’ny famotorana nataon’ny zandary tany an-toerana fa ny tompon’andraikitra vitsivitsy tao amin’ilay fiangonana ihany no tompon’antoka tamin’izany ary efa teny an-dalana hivarotra izany any Antsirabe no tratra izy ireo.

Any amin’ny lakolosy indray no manala vonkona ny jiolahy rehefa tsy mahita irika intsony amin’ny halatra sasany.

J.C

 Saron’ny polisy avy ao amin’ny kaomisarian’Itaosy, ny talata teo teny Andranonahoatra Itaosy i Dadafara sy ny namany, voarohirohy ho tompon’antoka amin’ny fanendahana sys sinto-mahery eny Amboatavo, Beravina, Andranonahoatra sy ny manodidina…

Efa-dahy ireto jiolahy ireto no malaza ratsy amin’ny fanaovana sinto-mahery sy harom-paosy eny amin’iny faritra Itaosy sy ny manodidina iny. Araka ny fanazavan’ny polisy avy ao amin’ny kaomisarian’Itaosy, teny Andranonahoatra, Tanjombato ary Anosizato no nahasamborana azy ireto tamin’io fotoana io. Nanendaka vehivavy iray teny Andranonahoatra Itaosy ry zalahy, ny talata teo. Nandray andraikitra avy hatrany ny fokonolona ka tratra tamin’izany ny iray tamin’ireo jiolahy rehefa nifanenjehana. Tafaporitsaka kosa ny namany roa lahy niaraka tamin’ny finday nangalariny. Naterin’ny olona avy hatrany teny amin’ny kaomisarian’ny polisy Itaosy ilay jiolahy iray voasambotra. Nahafahan’ny polisy nisambotra ireo namany teny Anosizato, ny famotorana natao azy. Nohamafisin’ny polisy fa mbola tratra teny amin’izy ireo ilay finday halatra avy nangalarina. Nilaza izy ireo fa mpanendaka sy mpanao sinto-mahery ary mpanao hala-boty eny amin’iny faritra Itaosy iny ry zalahy. Eny Amboatavo, Beravina, Andranonahoatra sy ny manodidina ny toerana tena famelezan’izy ireo ary tsy mifidy ry zalahy na fanendahana na sinto-mahery na hala-boty fa ataony daholo. Nandritra ny fanadihadiana hatrany no nahalalana fa tsy misaraka izy efa-dahy ireto rehefa manao ny asa ratsiny. Voalazan’ny polisy fa samy efa nigadra ireto jiolahy ireto.

Jean Claude

Tsy mahagaga. Hatramin’izao, izany hoe, hatramin’ny nijoroan’ny Repoblika fahefatra ka nitondran’ny filoha Rajaonarimampianina Hery ny firenena, tsy mbola nahazo sitraka tamin’ny sarambabem-bahoaka ny fitondram-panjakana. Tsy misy izay toerana lalovana ka tsy hahenoana tsikera, miharo fankahalàna mihitsy aza indraindray.

Inona avokoa no anton’izany rehetra izany sy mampitaraina ireo vahoaka ankehitriny? “Ny hitsikitsika tsy mandihy foana” ary koa “Ny vy tsy mikitrana irery”. Maro loatra ireo fampanantenana sy fampandriana adrisa ny valalabemandry, tsy tanteraky ny fitondrana, hany ka lasa mankahala azy ireo ny vahoaka. Manginy fotsiny ny fijaliana sy fitaintainana iainan’izy ireo andro aman’alina amin’ity tsy fandriampahalemana miha-mirongatra ity. Eo ihany koa, ny fahasimban’ny lalana rehetra eto an-dRenivohitra sy ireo lalam-pirenena mampitohy ireo faritra maro eto Madagasikara, sns.

Ankoatra izay, mampiteraka resabe etsy sy eroa ihany koa ny fitsanganan’ny governemanta vaovao tarihin’ny Praiminisitra Mahafaly Solonandrasana. Toa zara raha niova ireo mpikambana eo anivon’ity governemanta vaovao ity, satria ny eo ihany no eo. Maro ireo milaza fa “tsy manana olona mihitsy ity fitondrana ity”. Ao indray ireo manambara fa “olona efa tamin’ny andron’ny fitondrana nifanesy teo aloha ihany no antsoina hiverina”, sns. Misy fahamarinany avokoa izany rehetra. Ny eo tsy niova firy, ny vao miditra efa teo ihany izay nandao vetivety ary niverina indray.

Mampanontany tena ihany ny fandehan’ity raharaham-pirenena ity indraindray. Midika ve izany fa nahavita ny asam-pampandrosoana an’i Madagasikara ireo minisitra voatana ireo ary hahavita be kokoa noho ny vitan’ny teo aloha ve ireo vaovao vao niditra? Mahavalalanina ihany izy ity lehiretsy! Miasa mangarahara, hoy ianao, ireo mpitondra. Izany anie ka nofy ary efa manomboka tonga eny am-poto-tsofin’ny vahoaka ireo “afera” isan-tokony imasoan’izy ireo. Manginy fotsiny ny kolikoly voalaza fa nidirana na/sy vidin’ny sezana minisitra.

Mahatonga ny fankahalan’ny mpiara-belona sy mahatonga azy ireo hitroatra indraindray izany rehetra izany. Aleo halan’andriana…

M.N.

Hisy ny fihaonan’ireo firenen’ny faritry ny ranomasimbe Indianina momba ny fanamafisana ny ady atao amin’ny heloka bevava sy ny asa fampihorohoroana aty Afrika, hatao eto Madagasikara, ny 26-28 avrily, araka ny filankevitry ny minisitra, teny Iavoloha, afakomaly.

Voatendry ho sekretera jeneralin’ny governemanta i Faratiana Tsihoara Eugène. Voatendry ho talen’ny kabinetra sivily eo anivon’ny primatiora Rakototafika Constant Bien Aimé, ary tale kabinetra miaramila, ny Jly Rakotonarivo Fidy Mpanjato.

Efa any Kanada hatramin’ny fiandohan’ity herinandro ity ny minisitry ny Raharaham-bahiny, Atallah Béatrice sy ireo delegasiona tarihiny. « Miroso ny asa handraisana ny fihaonana an-tampon’ny OIF. Eo ny lalam-baovao ; ny fanitarana ny seranam-piaramanidina ; ny tanànan’ny Frankofonia sy ny eny amin’ny CCI Ivato… Eo koa ny fitandroana ny filaminana… », hoy izy tamin’ny fihaonany amin’ny minisitry ny Fifandraisana iraisam-pirenena sy ny Frankofonia, Christine St-Pierre, omaly. Notanisainy koa ny efa nanombohan’ny fanofanana ny lafiny arofenitra, ny nananganana ny vondron’ireo ambasadaoro frankofonina ; ny nitsidihan’ny sekretera jeneralin’ny OIF, Michaëlle Jean teto amintsika… « Manamarika ny efa fahavononana avokoa izany… Hitondra fivoarana ara-toekarena ho an’i Madagasikara rahateo izany. Hiteraka fiaraha-miasa sy fifanakalozana koa eo amin’ireo mpandraharaha malagasy sy ny avy aty Québec, Kanada », hoy ihany ny minisitra Atallah Béatrice.

Manana traikefa ny any Kanada

 Nohamafisiny fa hitondra aina vao eo amin’ny fifandraisan’ny roa tonta ny hahatongavan’ny Praiminisitra Philippe Couillard aty Madagasikara. Efa natolotry ny minisitra Atallah Béatrice ny mpitondra kanadianina rahateo ny fanasan’ny filoha Rajaonarimampianina ho azy. Anisan’ny mampiavaka an’i Kanada ny fananany traikefa amin’ny fandraisana ny fivoriana iraisam-pirenena tahaka izao, satria efa nandray ny fihaonana an-tampon’ny OIF indroa miantoana ry zareo  ny taona 1987 sy ny 2008.

Tsiahivina fa anisan’ny lahadinika amin’ny fivorian’ny OIF ny momba ny tanora ; ny vehivavy ; ny fiovaovan’ny toetry ny andro ; ny teknolojia vaovao ho an’ny toekarena maitso…

Synèse R.

Mby aiza ny toe-draharaham-pirenena amin’izao governemanta hoe vaovao izao? Misavoritaka noho ny fitakiana etsy, fitakiana eroa. Mamono afo ny governemanta.

Mitohy ny fitokonana sy fitakian’ny mpirakidraharaha amin’ny fitsarana sy ny mpandraharaha fonja. Andrasana izay ho vokatry ny fampanantenan’ny minisitry ny Fitsarana hoe voavaha ao anatin’ny folo andro ny raharaha… famonoana afo.

Nisy ny hetsiky ny mpivarotra amoron-dalana nitaky ny famoahana ireo namany naratra noho ny fifandonana tamin’ny mpiasan’ny Kaominina Antananarivo Renivohitra (CUA), teny Analakely, omaly. Nirotsaka nanohitra ny mpiasan’ny CUA ny olon-tsotra nandalo noho ny herisetra amin’ny fandraofana entana sy fandroahana ireo mpivarotra.

Teo anoloan’ny tsangambato Ralaimongo, Analakely: nisy ny hetsika fitaomana vahoaka momba ny toe-draharaham-pirenena, nataon’ny fikambanana Aroriaka. Manohitra ny famarotana orinasam-panjakana amin’ny vahiny izy ireo, ny gaboraraka amin’ny harem-pirenena…

Nisy ny hoe iraka avy any Toamasina tonga teny an-toerana, nilaza fa tsy mankasitraka ny tsy rariny fa tsy hanongam-panjakana. Niova paika ny Emmo/Reg? Nitazam-potsiny izy ireo tamin’izay famonoana afo izay. Ho sarona raha avy eto Antananarivo ireo iraka?

Ao anatin’izany, eo ny hetsiky ny mpiasa efatra mirahalahy eo anivon’ny Air Madagascar, mitaky ny fampiharana ny didim-pitsarana amin’ny famerenana azy ireo amin’ny asany. Teny Analakely no nanaovan’ireo hetsika, omaly.

Manampy trotraka ny fitakian’ny Sendikàn’ny mpampianatra, mandrahona hitokona raha tsy voavaly ao anatin’ny tapa-bolana ny fitakiana momba ireo tambin-karama amin’ny fanaraha-maso fanadinana, ny fanampin-karama… Eo koa ny hetsiky ny monina etsy sy eroa noho ny delestazy, ohatra.

Saro-toerana ny governemantan’ny ady

 Inona no ataon’ny governemantan’ny ady amin’izany? Tsy ady amin’ny fahantrana, tsy fandriampahalemana, kolikoly, ny fanaovana ny harem-pirenena ho tantely afa-drakotra sy ampihimamba… Ady amin’ny afo mirehitra etsy sy eroa izao no atao. Hahavita inona amin’izany na mbola azo atokisana amin’ny ataony ve?

Resabe tsy misy fanazavana, ohatra, ny amin’ny hoe nisy minisitra nandoa kolikoly 300 tapitrisa Ar mba hahazoana toerana. Avela ho vitavita ho azy? Toy ny fomba nanendrena ny praiminisitra sy ny fijoroan’ny governemanta vaovao, tsy ara-dalàna sady tsy ara-drariny raha ny filazan’ny sasany aza. Mila fanazavana avy amin’ny mpitondra fanjakana ny amin’izany rehetra izany.

Ho tonga hatraiza izao toe-draharaha misavoritaka izao? Lany andro mamono afo ny governemantan’ny ady…

R. Nd.

Raha izao no mitohy, mety ho antso any an-tany efitra ihany ny hoe « mamakia boky ! ». Mahery vaika ny fidiran’ny teknolojia vaovao, hany ka hadino sy zary mampalaina ny mamaky boky. Lasa kamo mamaky boky ny Malagasy raha izy no nitana ny laharana voalohany tamin’ny famakiam-boky taty Afrika talohan’ny taona 1975.

… Tsy vahaolana ny fanakanana ny teknolojia tsy ho eny am-pelatanan’ny tsirairay. Ny ezaka ho fanomezan-danja indray ny tontolon’ny boky no tokony imasoana. Mila ampifanarahana amin’ny filan’ny Malagasy ihany koa anefa izany. Anisan’ny vahaolana tsara, omena ny lanja sy hasina sahaza azy ny mpanoratra mba hananany risi-po hanoratra…Tsy izy ireo ihany, ny tontolon’ny rohim-boky amin’ny ankapobeny mihitsy no mitaky izany. Diniho ange e !

HaRy Razafindrakoto

Hiverina i Dadah de Fort Dauphin
Ela izay tsy niaka-tsehatra teto Antananarivo i Dadah de Fort Dauphin. Fantatra kosa fa hanafana ny sehatra etsy amin’ny Le Glacier Analakely indray izy, anio alina. Hifandimby ireo mozika somary milamindamina sy ny mangaliba, araka ny efa nahafantarana azy hatramin’izay ihany.

Kiady eny Ambolonkandrina
Anisan’ny ketrika vaovao voizin’i Kiady tato ho ato ny fampiarahana ny feo sy ny gitara. Fantatra izao fa hiaka-tsehatra etsy amin’ny Serre à Sera Ambolonkandrina ity mpanakanto ity, anio manomboka amin’ny 9 ora alina. Hanampy azy eo amin’ny tendry gitara i Jovin sy Nini Kolibera.

Nangonin’i Zo ny Aina

Mitohy hatrany ireo hetsika samihafa enti-manamarika ny fanatontosana ny fihaonana antampon’ny frankofonia andiany faha-16, eto amintsika ny volana novambra izao. Anisan’izany ny lalao antsoina hoe “Quizz Ikoizana”, karakarain’ny delegasiona jeneraly manomana io fihaonana io, miaraka amin’ny tambajotran’ireo Alliances françaises eto Madagasikara.

Miantefa amin’ny tanora 13 hatramin’ny 18 taona ny lalao “Ikoizana”, hotanterahina any amin’ireo Alliances françaises any amin’ny renivohi-paritany teo aloha (Antananarivo, Fianarantsoa, Antsiranana, Toliara, Mahajanga, Toamasina), miampy ny any Antsirabe. Araka ny maha “quizz” azy, fanontaniana no apetraka amin’ireo mpifaninana.

Tanjon’ny lalao “Quizz Ikoizana” ny hisarihana ny tanora Malagasy ho liana sy hahafantatra bebe kokoa ny frankofonia. Araka izany, mahakasika ny tantaran’ny frankofonia, ny politikany, ny toekaren’ireo firenena mpikambana ary ny kolontsainy ny fanontaniana hapetraka.

Efa nanomboka omaly ary tsy hifarana raha tsy ny 28 mey izao ny fisoratana anarana amin’ity lalao ity. Misy ny taratasy hofenoin’ny mpifaninana, alaina any amin’ny Alliance française akaiky azy.

Hatao ny 11 jona izao ny fifanintsanana voalohany isaky ny renivohi-paritany sy ny any Antsirabe. Arahin’ny dingan’ny manasa-dalana, ny 16 jolay, sy ny famaranana, ny 23 jolay, samy any amin’ireo toerana ireo. Hotanterahina eto Antananarivo kosa ny dingan’ny famaranana nasionaly. Ho fantatra ao aoriana ny fotoana hanaovana ity farany.

Landy R.

Tafiditra ao anatin’ny fanamarihana ny Andro eran-tany ho an’ny boky, tontosa omaly tetsy amin’ny foiben’ny vaomieram-pirenena malagasy miara-miasa amin’ny Unesco (ComNat Unesco), Behoririka, ny fizarana voalohany amin’ny hetsika « Tafo iraisana ». Ny 27 ka hatramin’ny 29 avrily izao kosa ny tapany faharoa, izay hiavaka tanteraka amin’ireo hetsika rehetra efa nisy hatramin’izay ho fampitiavana sy ho fampiroboroboana ny vaky boky. Mandritra ireo andro telo ireo, afaka mitondra ireo boky tiany hatakalo ny olona tsirairay. Azony atao tsara ny manakalo (mifanakalo) izany amin’ny boky hafa izay heveriny fa ilainy any aman’ olon-kafa. Ao amin’ny efitrano malalaky ny CDEsco ao amin’ny foibe Com Nat Unesco Behoririka hatrany.

Ankoatra io takalo na fifanakalozana io, hisy ihany koa ny varotra fampirantiana boky mandritra ireo andro telo ireo. Ao ihany koa ny toerana na faritra hahafahana mamaky boky ho an’izay tsy afaka manao izany noho ny antony samihafa. Amin’ireo hetsika rehetra ireo, afaka mandray anjara avokoa na ny mpanoratra, mpamoaka boky, mpamaky boky , olona tsotra, sns.

HaRy Razafindrakoto

Anisan’ireo mpikambana ao amin’ny tarika Njila, monina any ivelany i Solofo. Tsy mifamotoana hiaka-tsehatra akory ny tarika, saingy mandalo eto an-tanindrazana ity mpikambana iray ity amin’izao fotoana izao. Tsy havela handalo fotsiny, fa hanararaotana hamerenana kely ny « Revy Njila » izany. Araka izany, hisy ny seho iarahana amin’i Solofo sy i Hery izay samy mpikambana ao amin’ny tarika, anio alina etsy amin’ny Piment Café Behoririka. Hanampy an-dry zalahy ireto i Lilie, izay efa mpiaraka an-tsehatra amin’ny tarika Njila ihany. Eo koa i Luk sy Sefo ao amin’ny tarika Johary, izay mpankafy hatramin’izay. Mandra-piandry ny seho goavana iarahana amin’ny tarika iray manontolo, ny “Revy Njila” aloha no fiononana ho an’ireo mpankafy.

Zo ny Aina

Hivoaka amin’ny fomba ofisialy eny amin’ny Jao’s Pub Ambohipo mandritra ilay « cabaret » lehibe tontosain’ny tarika Dian-Hay, anio, ilay rakikira voalohany nampitondrain’izy ireo ny lohateny « Mifankatiava ». Rindrantsary 11 ny ao anatiny. Mandritra io fotoana io rahateo no hihirany an-tsehatra ireo hira rehetra voarakitra ao anatin’ity vokatra vaovao ity. Amin’ny ankapobeny, maneho resa-pitiavana ny hiran’i Dian-Hay. Mampiasa gadon-kira samihafa anefa ity mpanakanto ity. Mifototra amin’ny nentin-drazana toy ny mangaliba, malesa, batrelaka, sns. Somary hampihaingony amin’ireo gadona avy atsy Afrika izany. Mampiavaka an’i Dian-Hay rahateo ilay fifehezana ny fanentanana mandritra ny « cabaret » lehibe tahaka itony.

Raha ny fanazavany, nanasa mpanakanto mpanakanto maro hiaraka aminy izy mandritra ity « cabaret Manal’azy » ity. Anisan’ireny i Dat’Kôtry na ilay mpanjakan’ny batrelaky avy any atsimo atsinanana. Aorian’io « cabaret » hotontosaina anio alina io, hitety faritra amin’izany ny tarika, hany ka mety ho ela indray vao ho tafaverina eto an-dRenivohitra.

HaRy Razafindrakoto

Raha ny filazan’ny manam-pahaizana momba ny fakana sary efa nandalo teto Madagasikara, anisan’ny manavanana ny Malagasy io taranja iray io. Afaka hanaporofo izany ny mpaka sary satria raikitra indray ny fifaninanana…

Tonga amin’ny andiany fahenina amin’ity taona ity ny fifaninanana saripika, karakarain’ny Fondation Alliance française. Manentana ny Malagasy handray anjara amin’izany ny Alliance française eto amintsika. Mbola misokatra, hatramin’ny 9 mey izao, ny fisoratana anarana sy ny fandefasana ny sary. Fifaninanana miantefa amin’ny olon-drehetra tsy mivelona amin’ny tontolon’ny fakàna sary.

Toy ny isan-taona, voafetra anaty lohahevitra ny sary halefa hifaninanana. Miompana amin’ny tontolon’ny fanatanjahantena, araka ny lohahevitra hoe “Objectif sport”, izany amin’ity indray mitoraka ity. Tsara ny manamarika fa tokony handefa sary roa samihafa ny mpifaninana iray.

Hisy mpitsara eto an-toerana hisafidy sary folo tsara indrindra amin’ireo mifaninana, ny 11 mey izao. Hatao peta-drindrina ny anaran’izy ireo, ny 13 mey ary halefa any Paris ireo sary sy ny mombamomba ny olona naka azy, ny 16 mey.

Raha ny nambaran’ny tompon’andraikitry ny serasera ao amin’ny AFT, tokony homarihin’ny mpifaninana tsirairay ny marika sy ny mombamomba ny fitaovam-pakan-tsary nampiasainy. “Tanjona ny mba tsy hisian’ny tombo sy hala noho ny haavo lentan’ilay fitaovana”, hoy hatrany ity tompon’andraikitra ity.

Marihina fa hisafidy sary 40 amin’ireo avy amin’ny firenen-tsamihafa ny mpitsara any Paris, mialoha ny 27 mey. Amin’ireo ihany koa no hijerena izay tena tsara indrindra, ka hotolorana ny loka goavana: fivahinianana any Paris mandritra ny herinandro. Haranty any amin’ity renivohitra frantsay ity kosa ireo sary 40, avy eo, hitety ny Alliances françaises maneran-tany.

Landy R.

Tsy araka ny teny omena sahady! Voalaza fa “noho ny hamehana…”, azo adika hoe “maika” ny asan’ny fanjakana, ary ao anatin’izany ny an’ny governemanta. Milaza ny praiminisitra vaovao fa “governemanta hiady” ity mitsangana ity. Raha ampifandraisina ireo roa ireo, hijery ny laharam-pahamehana ny governemanta, ary azo tarafina amin’ny fotoana tsy maintsy namitana ny famindram-pahefana ny talata teo farafahatarany ary nivory fanindroany ny alarobia. Rehefa nozohina anefa ny tatitra tao anatin’ny filankevitry ny minisitra farany teo, tsy hita izay fanapahan-kevitra mamaly ny “toky nomena fa hitsinjo ny fiainam-bahoaka”, toy ny tsy fisiana asa, ny tsy fahampian’ny rano fisotro toy ny aty an-dRenivohitra vokatry ny tsy fahampian’ny tosiky ny Jirama, ny tsy fandriampahalemana, sns.

Olana mihatra mivantana amin’ny fiainam-bahoaka ireo, fa aleon’ny filankevitry ny minisitra nanapaka sy nankato ny fandehanan’ny minisitra isan-tsokajiny hanatrika fivoriambe iraisam-pirenena any ivelany.

Fivoriambe toy ny fivoriana ihany

Lazaina fa governemanta hiady ity mitsangana ity, nefa noraisin’ny minisitera hiadiana handehanana any ivelany izany. Santionany, fivoriana ho an’ny vaomiera teknika manokana afrikanina; momba ny tetibolam-panjakana, ny ara-bola, ny fandrafetana ny drafitra ara-toekarena sy ny fidirana ao anatin’ny rafitra iraisam-pirenena samihafa ary ny fivorian’ny minisitra afrikanina amin’ny tetibola sy ny fampandrosoana ara-toekarena (CEA), ny 31 marsa-5 avrily any Addis-Abeba Etiopia.

“Niady” ny handraisany anjara amin’ny fivoriambe “ Forum 2016” mikasika ny orinasa amin’ny fampahalalam-baovao (SMSI) koa ny minisitry ny Paositra sy ny fifandraisan-davitra ary ny fampiroboroboana ny teknolojia niomerika, hatao any Génève Soisa amin’ny 6 mey ho avy izao. Anisan’ny “niady” ho any ivelany hanatrika ny fivoriana mikasika ny “ady amin’ny heloka omanina sy ny fampihorohoana aty amin’ny faritr’i Afrika sy ny oseana Indianina” koa ny minisitry ny Fitsarana, hatao eto Madagsikara ny 26-28 avrily. Raha fintinina, fivoriana ambony latabatra ihany ireo, fa tsy hita mivantana amin’ny fahantran’ny vahoaka ny fiantraikany.

Randria

Mody tsy mahalala nefa tompon’andraikitra ! Mahavariana ihany ny fitantanan-draharaham-panjakana eto amintsika. Nihaona tamin’ny tompon’andraikitry ny Fahefana mandrindra ny tsenambarotra an’ny fanjakana (ARMP), niaraka tamin’ny sampandraharahan’ny tahirimbolam-panjakana, ny alarobia teo, ny solontenan’ny orinasam-panjakana eto amintsika.

Anisan’ireo orinasa ananan’ny fanjakana ampahana petrabola betsaka (mihoatra ny antsasamanila) ny Jirama, ny Air Madagascar, ny Spat, ny Kraoma, sns. Mitotaly 22 izy ireo, nefa ny efatra ihany, ny nandefa tatitry ny drafitry ny fanomezana ny tsenam-barony tany amin’ny ARMP.

Araka ny fehezan-dalàna mifehy ny tsenam-barotra an’ny fanjakana na « marchés publics » (MP), tsy maintsy manaraka ny dingana mifehy ny MP ny orinasa ananan’ny fanjakana petrabola betsaka (and faha-3, lalàna 2004-009). Misy amin’ireo orinasam-panjakana anefa tsy mahalala (na minia tsy mahalala), toy ny tompon’andraikitra ao amin’ny orinasa iray, milaza fa « noheverinay fa natao ho an’ny rafi-panjakana, minisitera sy ny sampandraharaha mifandraika aminy ihany ny MP ».

Manoloana ireo, nampahafantarina ireo orinasa ireo ny lalàna, ny fepetra, ary anisan’ny mitaky izany rahateo ny Vondrona eoropeanina amin’ny fanohanany ny tetibolam-panjakana, araka ny fanazavan-dRtoa Haingomiarantsoa Mbolahanta, talen’ny raharaha ara-bola ao amin’ny tahirimbolam-panjakana.

Njaka A.

Avy nivahiny, nanolotra seho tokana tany La Réunion i Tam’s. Karazana fiomanana sahady amin’ny hisantarany ny sehatra irery voalohany eto an-tanindrazana io. Fantatra mantsy fa hanafana ny Le Glacier Analakely ity mpanakanto ity, ny alin’ny asabotsy 23 avrily izao, manomboka amin’ny 8 ora. « Tsisy manary jocker », araka iray hiran’i Tam’s ihany no nataony lohatenin’ity fiakarana an-tsehatra hotontosainy irery voalohany ity.
Araka ny nampitain’i Tam’s, hoentiny an-tsehatra avokoa ireo hira nampisaongadina azy hatramin’ny nidirany teo amin’ny sehatry ny kanto. Anisan’ireny ny « Mpindrana fa tsy tompony », « Ka mitomany », sns. Fotoana hanehoana ireo hira vaovao, horaketina ao anatin’ny rakikira voalohany, izay hivoaka tsy ho ela ihany koa izany. Gadona maroloko, saingy mirona amin’ny mafana kokoa no voizin’ity mpanakanto ity. Miainga amin’ny “tsapiky”, mandalo ny “Sud’Af”, sns, izany. Aorian’ny “cabaret”, efa misy sahady ny seho izay miandry azy any Ambatondrazaka amin’ny volana mey ho avy izao.

Zo ny Aina

Atsy ho atsy, hiova endrika ny eny ambany “Arcade” raha ny fampanantenan’ny kaominina Antananarivo tamin’ny alalan’ny delegen’ny boriborintany voalohany. Efa manomboka ny fanadiovana tsikelikely ny eny an-toerana.

Nesorina avokoa ireo mpivarotra tsy ara-dalàna teny ambany “Arcade” rehetra, nanomboka ny alarobia teo. Taorian’izay, niditra an-tsehatra ny sampana mpamonjy voina nanadio tamin’ny ranobe.

Tafiditra ao anatin’ny fandaminana sy fanatsarana ny endriky ny tanàna ny hetsika. Tsy mbola mazava kosa ny endrika vaovao sy fanatsarana entina.

Teo aloha, maloto ary fatorian’ny tsy manan-kialofana ny “Arcade” sasany tsy mihidy. Tsy mamonjy toeram-pivoahana ihany koa ireo mpatory an-dalana, fa eny amin’ny sisin’ny “Arcade” ihany no manao maloto.

Maimbo ary tsy azo diavina ny sisin’ny “Arcade” rehefa maraina ny andro. Mamafamafa ny toerana ivarotany ireo mpivarotra avy eo.

Manantena fiovana tsara sy fahadiovana, araka izany, ny mponin’Antananarivo amin’ireo “Arcade” etsy Analakely.

Tatiana A

Tafajoro ny foibe Carmma (ivontoeram-pitsaboana hampihenana ny reny sy ny zaza maty aty Afrika) ao amin’ny fokontany Antorapasika, distrika Ampefy, faritra Itasy. Betsaka ny ankizivavy miteraka ao amin’ny fokontany, nefa mila miampita renirano amin’ny lakana vao tonga any Ampefy, toerana misy tobim-pahasalamana. Vokany, betsaka ny tovovavy mitondra vohoka sy zaza madinika maty noho ny fahalaviran’ny CSB. Maro amin’ireo zaza manevava koa no tsy mahatody iray volana akory dia mamoy ny ainy. Tsy misy lalana mitondra ao amin’ny fokontany Antorapasika, fa mandeha lakana 15 minitra raha hamonjy ny tanàna. Noho ireo antony ireo, ilaina ny nametraka ny foibe Carmma. Niara-nisalahy ny fitondrana sy ny mpiray ombon’antoka nanorina sy nampitaovana ny toeram-pitsaboana vaovao. Nanohana ny fanorenana sy nanome fitaovam-pitsaboana maro ary fanafody ny vadin’ny filoham-pirenena Rajaonarimampianina Voahangy.Teo koa ny fitaovam-piterahana 100 ho an’izay mitondra vohoka. Nanampy koa ny UNFPA, OMS, Unicef, masoivoho frantsay, fikambanana Que vive Maroala…

Afaka manao vaksiny ny zaza madinika, mizaha sy manara-maso ny fahasalaman’ny kilonga, mandray mpiteraka ny foibe vaovao. Maimaimpoana avokoa ny tolotra ara-pahasalamana omeny ny mponina izay mitsinjara amin’ny tokantrano 100 eo ho eo. Notokanana ny alarobia teo ny fotodrafitrasa vaovao.

Vonjy A.